Brzeski Panstwowy Uniwersytet, katedra geografii fizycznej i ochrony srodowiska

Nikolaj Michalczuk

W artykule jest analizowany stan stref, dia Bialoruskiego Polesia oraz w calosci Brzeskiego Polesia, mianowicie typow lasow, ktorymi sa dabrowy, w granicach blotno-weglano-solonczakowatego krajobrazowo-melioracyjnego kompleksu (BWS- kompleksu).

Ustalono, ze geohydrochemiczne tlo terytorium wyznacza sie przez zwiazki wapnia. Pod ich wplywem dokonala sie dyferencjacja okrywy glebowej i szaty roslinnej: na wzniesieniach (pagorkach) wsrod niziny torfowej, sa charakterystyczne darniowo-weglanowe, darniowo-maloglejowe, weglanowe i darniowo-glejowe gleby, rozwoj Quercetum urticosum oraz Quercetum aegopodiosum odpowiednio.

W okresie po-meiioracyjnym na skutek wysuszenia gleby oraz wzmocnienia procesow przebudowy weglanowo-wapniowego zasolenia giebowych plaszczyzn (poziomow) widoczna jest strukturaina przebudowa wyspowych lesnych fitocenoz (srodowisk roslinnych).

Na podstawie badania dynamiki wiekowej struktury wartosci populacji indykatorowego gatunku Cypripedium calceolus L. wykryto, ze w szeregu przypadkow ona wyraza stresowy rozwoj fitocenoz.

Wyraza sie on, albo praktycznie pelnym zniknieciem drzewostanu na tle mocno rozwinietego podszycia lasu z Coryllus avellana L. oraz Cornus sanguinea L. przy bardzo rozrzedzonej zywej okrywie glebowej albo degresja warstwy drzewnej przy slabym rozwoju podszycia lasu i gwaltownym zwiekszeniem obfitosci trawiastych roslin, posrod ktorych znaczna ilosc stanowia elementy suchorosli.

Wyspowe lasy, posiadajace silnie wyrazana wartosc zasobow chronionych (przede wszystkim, zbior rzadkich i znikajacych gatunkow roslin), srodowiskowo tworcza i informacyjna funkcje, proponuje sie wlaczyc do projektowanego szkieletowego systemu botanicznych pomnikow przyrody.

W dlugotrwalej perspektywie wszystkie lasy wyspowe w agrokrajobrazach powinny byc polaczone migracyjnymi korytarzami w formie ochronnych pol, pasami roslinnosci wzdluz rzek, strumykow i kanalow w jeden system, zapewniajacy przyrodniczo-antropogeniczna rownowaga w regionie.